Binnen Oosterwold fase 1 is een reservering opgenomen voor de Stichtse Lijn, een openbaar vervoer verbinding tussen Almere en Utrecht. Besluitvorming hierover vindt pas plaats na 2030. De relatief smalle strook van 30 meter breed en circa 5,5 km lang, ligt er nu nog kaal en verlaten bij. Dat gaat binnenkort veranderen, vertelt Roy Michielsen van landbouwbedrijf ERF. Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) is eigenaar van deze gronden en heeft ERF gevraagd om een plan te bedenken voor de tijdelijke invulling en het beheer van de Stichtse lijn. Een invulling die ook van meerwaarde is voor het gebied Oosterwold en de bewoners. Dit past in het streven van het RVB om op innovatieve wijze de landbouw te verduurzamen. ERF is bekend met het gebied, omdat het de grond die nog niet is uitgegeven in gebied 1 van Oosterwold tijdelijk voor biologische landbouw gebruikt.
Fruit, noten, landbouw en bloemen
Roy Michielsen: “Komend najaar starten we op de Stichtse lijn met het aanplanten van fruit- en notenbomen in combinatie met strokenteelt van biologische landbouw en bloemenstroken. We werken hierbij nauw samen met stichting Hemus vanwege hun ervaring met duurzame en vernieuwende vormen van landbouw in combinatie met natuurbeheer. Het gaat om vijf deeltrajecten met een totale oppervlakte van 8,7ha.”
Minder ziektes
“Bij strokenteelt maak je niet één veld vol met één gewas”, zo vervolgt Michielsen, “maar verschillende smalle stroken van diverse gewassen naast elkaar. In de omgeving van Oosterwold hebben we al ervaring met strokenteelt. We merken dat deze wijze van telen leidt tot minder ziektes en sneller herstel van de gewassen. Op de Stichtse lijn willen we elk jaar twee gewassen in stroken van 6 meter planten. Hierbij denken we aan aardappelen, rode bieten, erwten, pastinaak en bloemkool.”
Agroforestry: bomen en landbouw op één perceel
“De strokenteelt combineren we met agroforestry. Dit is een teeltsysteem waarbij je bomen samen plant met landbouw. We denken aan het aanplanten van noten- en vruchtbomen die in een relatief korte tijd vrucht dragen zoals hazelnoot, appel en perenbomen. Agroforestry biedt economisch en ecologisch gezien een aantal voordelen. De mengvorm kan positief uitwerken op de weerbaarheid van de gewassen, de vruchtbaarheid van de bodem en op de biodiversiteit. Ook zorgt het voor een aantrekkelijker landschap. Bij een juiste soortenkeuze merken we dat ze efficiënter gebruik maken van nutriënten en water, en koolstof beter vastleggen in de bomen. Ook zijn er minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen nodig en wordt het risico bij extreem hoge temperaturen of veel neerslag verkleind. Gedurende drie jaar zal de Wageningen Universiteit (WUR) het agroforestry-systeem monitoren om beter inzicht te krijgen in de potentie, de kosten en baten, de uitvoerbaarheid en de effecten.” Zie ook 5 vragen over Agroforestry: bomen en landbouw op een perceel.
Verschil met voedselbossen
“Agroforestry wordt ook wel eens vergeleken met voedselbossen. Daarvan zien we in Oosterwold al verschillende initiatieven. Deze voedselbossen zijn vaak nog relatief kleinschalig, aangezien veel werkzaamheden met de hand moeten worden uitgevoerd. Ook worden in voedselbossen vaak niet alle producten en gewassen geteeld die voorkomen in het huidige voedselpatroon van veel mensen. Bij agroforestry is het door gebruik van landbouwmachines mogelijk om op grotere schaal bijvoorbeeld groenten, granen en aardappelen te telen.”
Gras- en bloemenstroken
“Langs de bomenrij aan weerszijden van de Stichtse lijn komen brede gras- en bloemenstroken. Deze stroken vervullen meerdere functies. De bloemenstroken verhogen de biodiversiteit voor zowel de gewassen en bomen van de Stichtse lijn als voor heel Oosterwold. De grasstroken dienen als werkstroken bij het snoeien van bomen en het oogsten. En bewoners kunnen hier lekker wandelen en genieten van de noten- en vruchtbomen, kruiden, struiken en bloemen. Dit sluit ook mooi aan op de initiatieven om verbindende routes (doorwaadbare zones) aan te laten sluiten op deze paden in de Stichtse lijn reservering.”
Water
“Voor groei en bloei heb je water nodig. Al eerder is er in overleg met het waterschap, bewoners en de gebiedsorganisatie initiatief genomen om een sloot te maken aan een kant in de Stichtse lijn zodat water opvang, aanvoer en afwatering beter gereguleerd kan worden.”
Gemeenschap
“We gaan de bewoners van Oosterwold actief betrekken bij de werkzaamheden. We willen onze kennis delen tijdens excursies en denken aan een jaarlijks oogstfeest. Ook onderzoeken we of gemeenschapslandbouw mogelijk is. Een samenwerking waarbij bewoners jaarlijks een bijdrage betalen en in ruil daarvoor een deel van de opbrengst krijgen.”
