Waterplan
Samen werken aan een sterk en toekomstgericht watersysteem
Het Waterplan Oosterwold is een gezamenlijk initiatief van bewoners, de gemeente Almere en het waterschap Zuiderzeeland. Het plan ontstond uit de groeiende behoefte aan een goed werkend watersysteem, passend bij de unieke opzet van Oosterwold: een gebied waar bewoners veel zelf doen en kavels in hoog tempo worden bebouwd.
Door de snelle ontwikkeling van landbouwgrond naar woongebied kwam het bestaande watersysteem – dat ooit was ontworpen voor landbouw – onder druk te staan. Door toename van verharding (zoals daken, opritten en wegen) kon regenwater minder goed de bodem in, wat leidde tot wateroverlast op sommige plekken en verdroging op andere.
In 2021–2022 is daarom gestart met een reeks waterwerkateliers waarin bewoners, experts en overheden samen werkten aan een plan voor de toekomst. Bewoners brachten praktijkervaringen in, lieten knelpunten zien en dachten mee over oplossingen die passen bij het karakter van Oosterwold: kleinschalig, zelfvoorzienend en collectief waar mogelijk. De input uit deze ateliers vormt de basis van het Waterplan.
Het resultaat van de werkateliers: een breed gedragen plan met heldere uitgangspunten voor waterberging, verbinding tussen percelen, onderhoud en gezamenlijke oplossingen.
Resultaten tot nu toe:
- Een gezamenlijk Waterplan gebaseerd op gebiedservaring en deskundige kennis
- Inzicht in het belang van waterberging op eigen kavel én de kracht van onderlinge verbindingen
- Bewustwording over de rol van bewoners in het functioneren van het totale watersysteem
Vervolgstappen:
- Toepassing van het Waterplan op nieuwe en bestaande initiatieven
- Samenwerking stimuleren tussen buren voor collectieve oplossingen
- Monitoring en doorontwikkeling op basis van praktijkervaring
Wil je weten wat jij zelf kunt doen? Bekijk dan ook de pagina’s over waterberging en afvalwater.
WIKI
Afwatering kavelsloten Oosterwold
Kavelsloten (groen) die op de Hoge Vaart (peil -5.20 m NA)) afwateren. Deze sloten vallen veelal niet droog.
Kavelsloten (rood) die op de Lage Vaart (peil -6.20m – NAP) afwateren
De blauwe lijn geeft de watergangen aan waarin we het waterpeil kunnen regelen (-6.20)
In het gebied liggen 16 kavelsloten. Aan deze sloten grenzen ca. 400 percelen. Deze hebben direct toegang tot de kavelsloten.
Archeologische vindplaatsen
Is er binnen een kavel een vindplaats? Dan moet uit het inrichtingsplan blijken dat bij de invulling van de activiteiten/voorzieningen/bestemmingen op de juiste wijze rekening is gehouden met de te behouden archeologische waarden
Sloten, greppels en vijvers zijn bodemroerende activiteiten. Die zijn toegestaan tot maximaal 1 meter boven de vindplaats
Onttrekken van grondwater
In Oosterwold mag tot een bepaalde diepte grondwater worden onttrokken.
Hiervoor moet de bewoner een melding doen bij het waterschap als de pompcapaciteit kleiner is dan 10m3 per uur. Daar boven moet een vergunning worden aangevraagd.
Meldingsformulier Boringsvrije zone Flevoland
Boven de maximale diepten in de boringsvrije zone is boren, het onttrekken van grondwater of het plaatsen van een bodemenergiesysteem wel toegestaan. Hiervoor geldt een meldingsplicht. Het uitvoeren van een boring in de boringsvrije zone moet minimaal 4 weken van tevoren te worden gemeld bij de Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en Vechtstreek (OMVG) via een meldingsformulier.
Plaatsen schotten
Regels waterschap
[informatie voor agrariërs]Voor een tijdelijke stuwconstructie geeft het waterschap een aantal aandachtspunten. Wilt u een tijdelijke stuwconstructie in een waterschapssloot plaatsen? Neem altijd eerst contact op met de gebiedsopzichter. Voor een vaste stuwconstructie moet u een vergunning bij het waterschap aanvragen.- Stem de plaatsing van een stuwconstructie af met andere aangelanden van de sloot en vraag om toestemming. Naast een agrariër kan dit bijvoorbeeld ook een gemeente of natuurterreinbeheerder zijn.
- Zorg voor een stevige plaatsing van de stuwconstructie in de sloot.
- Plaats alleen een stuwconstructie waarmee u ook water uit de sloot kunt afvoeren.
- Zet de stuwconstructie open voor het afvoeren van water als u de sloot niet gebruikt voor het bufferen van water voor beregening.
- Als beregening van uw landbouwgewas(sen) niet meer nodig is, verwijder de stuwconstructie dan uit de sloot. Herstel indien nodig ook de sloottaluds en slootbodem.
- Eventuele schade die veroorzaakt is door plaatsing of het opzetten van de sloot met water, is de verantwoordelijkheid van degene die de stuwconstructie geplaatst heeft.
Waterbuffer in vijvers
Om er voor te zorgen dat in droge perioden water in vijvers staat, moeten deze 2,5 meter diep zijn.
Waterbalans
Sweco heeft in een waterbalans de waterhuishouding in Oosterwold fase 1 op hoofdlijnen berekend. De belangrijkste uitkomsten zijn:
- Een extreme bui in het hele gebied leidt wel tot water op maaiveld maar niet tot overlast als het gebied wordt beschouwd op hoofdlijnen.
- In Oosterwold fase 1A en 1B is vooral sprake van watertekort tijdens droge periodes.
Het ‘Addendum op waterbalans oosterwold fase 1’ is een nadere uitwerking van de waterbeschikbaarheid in droge perioden in het gebied. Deze kan op een later tijdstip gebruikt worden om de effectiviteit van maatregelen te beoordelen.
Naslag
Voorafgaand aan waterwerkateliers
1e waterwerkatelier
Het 1e waterwerkatelier staat kennismaken centraal, het proces wordt uitgelegd, er worden werkafspraken gemaakt, er is een oefening ‘sociale kaart’ (waar ben jij goed in en welke anderen schakel jij in en vice versa). Als ‘huiswerk’ krijgen de deelnemers de opdracht om in en rond de eigen kavel het water, waterbeheer en problematiek in kaart te brengen.
- Creatieve huiswerkopdracht Creatieve huiswerkopdracht
2e waterwerkatelier
Op zaterdag 25 mei is waterwerkatelier 2 ‘Verkenning van het vraagstuk’ met een ‘expert-carrousel’. Hierin wordt in drie groepen steeds 20 minuten met een deskundige gesproken over watersystemen, bodemdaling en waterbeschikbaarheid.
1. Verslag van de dag (op hoofdlijnen)
2. Presentatie van de organisatie
3. Notulen expertsessie waterbeschikbaarheid HKV
4. Notulen expertsessie gemeente Almere
5. Notulen expertsessie provincie Flevoland
6. Presentatie expertsessie waterbeschikbaarheid HKV
7. Presentatie expertsessie provincie Flevoland
3e waterwerkatelier
In waterwerkatelier 3 op 15 juni ‘Verdieping en eerste kaders’ worden met drie matrices de eerste oplossingen bedacht en bekeken wat inwoners daarvoor nodig hebben, en hoe met gemeente en waterschap afgestemd kan worden om dat te realiseren.
1. Wat voor probleem is het [individueel of collectief] en wie is verantwoordelijk?
2. Wat voor oplossingen zien we en wie zijn nodig om op te lossen [kaveleigenaar, gezamenlijke eigenaren, gemeente en/of waterschap]?
3. Waar draagt het aan bij?
1. Verslag van de dag (op hoofdlijnen)
2. Presentatie van de organisatie
Feedbackavond en 4e waterwerkatelier
Het doel van waterwerkatelier 4 op 6 juli ‘afronding en overdracht’ is om tot een definitief overzicht te komen van de basis voor het waterplan. De tabel met aanvullingen uit de feedbackavond is het uitgangspunt. Een ’schrijfgroep’ zal er een definitief en werkbaar plan van maken. Deze groep bestaat uit zes deelnemers van de waterwerkateliers, personen van de gemeente, van het waterschap en onderzoeksbureau Sweco. Ook is er een ‘leesclub’. De deelnemers van de ateliers worden op de hoogte gehouden en kunnen reageren op de resultaten.
1. Onderzoeksrapport Sweco naar waterbalans in Oosterwold fase 1
De waterbalans geeft inzicht in het hydrologisch functioneren van het watersysteem in Oosterwold. Het rapport brengt in beeld wat de inkomende en uitgaande waterstromen zijn binnen een gebied. De waterbalans is gemaakt voor de huidige situatie en de lange termijn (scenario’s).
2. Presentatie waterwerkatelier 4
3. Verslag waterwerkatelier 4 inclusief toelichting over de schrijfclub
4. Gezamenlijk uitgewerkte tabel
Tabel met problemen en mogelijke actie. Deze dient als basis voor de schrijfclub.
Evaluatie Waterwerkateliers
Evaluatie van de Waterwerkateliers, opgesteld door Team Burgerberaad
Waterplan
Het Waterplan beoogt een collectieve verantwoordelijkheid voor een duurzame en toekomstbestendige waterhuishouding. Elke partij heeft zo zijn eigen verantwoordelijkheid/zorgplicht. Het plan moedigt samenwerking tussen bewoners, gemeente en waterschap aan, waarbij iedereen zich inzet voor gezamenlijke oplossingen. Door te leren van kleinschalige experimenten, kan sneller bijgestuurd worden om het waterbeheer te optimaliseren en stadslandbouw mogelijk te houden.
Samenvatting van het Waterplan Oosterwold